โปรโตคอล เป็นได้ทั้งฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ซึ่งจะสอดคล้องกับโมเดล OSI โปรโตคอลอาจจะเป็นเพียงส่งนเดียวหรือประกอบขึ้นมาเป็นชุดก็ได้
โปรโตคอลสแต็ก
โปรโตคอลสแต็ก (Protocol Stack) เป็นชุดของโปรโตคอลซึ่งใช้ในการติดต่อสื่อสารระหว่าง คอมพิวเตอร์ในเครือข่าย เช่น โปรโตคอลตัวหนึ่งอาจจะทำหน้าที่กำหนดการติดต่อสื่อสารระหว่างการ์ดเชื่อมต่อเครือข่าย ขณะที่โปรโตคอลอีกตัวหนึ่งทำหน้าที่กำหนดการอ่านข้อมูลจากการ์ดเชื่อมต่อเครือข่าย เป็นต้น
เลเยอร์
เลเยอร์นี้หมายถึงส่วนหนึ่งของโปรโตคอลสแต็กซึ่งทำหน้าที่ในการับ-ส่งข้อมูล แต่ก็มีโปรโตคอลบางตัวที่สามารถทำงานได้มากกว่าหนึ่งฟังก์ชัน ดังนั้นหนึ่งเลเยอร์ในโปรโตคอลสแต็กอาจจะไม่เท่ากับหนึ่งเลเยอร์ในโมเดล OSI
ความเข้ากันได้คอมพิวเตอร์ในเครือข่ายจะต้องใช้โปรโตคอลเดียวกันในการแลกเปลี่ยนข้อมูล เลเยอร์ในโปรโตคอลสแต็กของคอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่ง จะต้องสามารถติดต่อสื่อสารกับเลเยอร์เดียวกันกับดปรโตคอลสแต็กของเครื่องอื่นได้
มาตรฐานอุปกรณ์ต่างๆ ในเครือข่ายสามารถติดต่อกันได้โดยใช้โปรโตคอลเดียวกันในการสื่อสาร โมเดล OSI และโปรโตคอลจะช่วยให้อุปกรณ์เครือข่ายสามารถทำงานร่วมกันได้เป็นอย่างดี ถึงแม้ว่าจะเป็นอุปกรณ์คนละรุ่นคนละยี่ห้อก็ตาม ถ้าไม่มีการกำหนดมาตรฐานเหล่านี้ขึ้นมาจะทำให้ผู้ผลิตอุปกรณ์เครือข่ายกำหนดรูปแบบสื่อสารของตนเอง ซึ่งจะทำให้การเซตอัปการสื่อสารเป็นไปด้วยความยากลำบาก
